Depremle Birlikte
Yaşamada Yeni Anlayışlar
Bugüne kadar, olası bir depremde dikkate aldığımız en önemli
husus can güvenliği idi. Tüm hesap ve tasarım kriterleri standartlar ve şartnamelerde
buna göre yer alıyordu. Ekonomi ve teknoloji geliştikçe, binaların insan
dışındaki içeriği (Elektro-mekanik ve elektronik aletler, HVAC cihazları, yatay
ve düşey taşıma araçları, sağlık ekipmanları vb) değerlendikçe ve binalardaki faaliyetin
depremden sonraki süreçte sürdürülebilirlik özelliği önem kazandıkça can
güvenliği dışında başka konular da şartnamelere ve yasal düzenlemelere girmeye
başladı.
Veri Merkezleri ve Hastaneler bu alanda başı çeken yapılar
oldu. Ülkemizde de, 100 yatağın üzerindeki tüm kamu hastanelerinin 2008
yılından itibaren “deprem yalıtımlı/sismik izolatörlü” olarak inşa edilmesi
zorunlu hale geldi. Veri Merkezleri, zaten özel sektörün risk analizlerine
bağlı olarak herhangi bir yasal düzenleme veya zorunluluğa ihtiyaç duymadan bu
şekilde inşa ediliyordu. Geçtiğimiz günlerde ilk taslağı yayınlanan ve 2017
yılında yürürlüğe girmesi beklenen Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğinin ( http://www.deprem.gov.tr/belgeler2016/tbdy.pdf) de deprem yalıtımlı binaların hesap, tasarım ve
uygulamaları konusuna yer veren dünyadaki öncü şartnamelerden birisi olması
bekleniyor.
Orta Hasarlı Yüksek
Bina Yoktur, Yıkılıp Yeniden Yapılan Yüksek Bina Vardır
Ülkemizde son yıllarda sayıları hızla artan yüksek bina
yatırımcıları ile finansman ve sigorta kuruluşları ise, deprem yalıtımlı binalar
konusunda henüz yeterli bilince sahip değil. Yüksek yapıların içerikten daha önemli
özelliği, depremde hasar gördüklerinde yapılabilecek tek şeyin, tümüyle yıkılıp
yeniden yapılmaları.
Japonya’da son 15 yılda deprem yalıtımı yapılan yüksek bina
sayısı, sıfırdan 400’e ulaştı ve sayıları hızla artıyor. Bu tür yapıların
depremlerdeki davranışları, yapısal özelliklerinin ve değerli içeriğin hiç
kayba uğramadan korunması ve işlerin kesintiye uğramadan sürdürülmesi yöntemin
hızla yaygınlaşmasını sağlıyor.
Deprem yalıtımında kullanılan ekipman ve donanımların maliyeti ise, yapının geleneksel yöntemlerle inşasıyla mukayese edildiğinde, bilgi
ve deneyimin artmasına bağlı olarak, korkulanın aksine, kendini daha inşaat
sürecinde amorti eder duruma geliyor. Sigorta
primlerinde radikal tasarruf ve iş kaybının ortadan kalkması ise tam bir bonus
oluyor.
Deprem Yalıtımlı
Yapıların Planlama, Tasarım ve Uygulamasında Değişen Süreçler
Bir yapının deprem yalıtımlı olarak inşasının
planlanmasının, öncelikle yapıların tasarım ve inşa sürecini kökünden
değiştirdiğini unutmamak gerekiyor. Ezberlerin bozulduğu bu süreç, mimari
tasarımdan mühendislik iş akışına, zemin etüdü kriterlerinden iksa sistemlerine
kadar pek çok konuda değişikliklere uyum sağlamamızı gerektiriyor.
“Deprem Yalıtımı” ABD, Japonya, Yeni Zelanda gibi depremle
iç içe yaşayan ülkelerde uzun yıllardır kullanılan ve sürekli geliştirilen bir
teknoloji. Türkiye, son 1999 depreminde sonra odaklandığı bu alanda teknoloji
geliştiren değil, henüz salt kullanıcı konumunda. Veri Merkezleri ve Kamu
Hastaneleri, bu alanda önemli bir potansiyel oluşturduğu için ABD, Japon ve
Yeni Zelanda firmalarının izolatör, damper vb. teknolojik ürünleri şimdilik yüksek
bir pazar payına sahip.
Deprem bölgelerindeki yapıların deprem yalıtımında çeşitli
sistemler ve malzemeler kullanılıyor. Bu alanda geliştirilen sistemler arasında
kızaklı sistemler, elastomerik, kauçuk, kurşun çekirdekli, sürtünmeli, sarkaç
tipi vb. mesnetler ve özel damperler yer alıyor.
“Deprem Yalıtımı” sektörü, bu gelişmelere bağlı olarak hızla
gelişiyor. Ülkemizde, tasarım ve mühendislik firmaları, uygulayıcılar, yavaş ta
olsa gelişen üreticiler grubu bir meslek kuruluşu çatısı altında örgütleniyor.
Örneğin 100’e yakın üyeye sahip “Deprem İzolasyon Derneği”, Japon Nikkei Medya
Grubunun sahibi olduğu Mutlu Dergi Grubu/FortuneTurkey desteği ile 2 yıldır,
Sismik İzolasyon konusunda geniş katılımlı konferanslar düzenleyerek, kamuoyu
oluşturmaya çalışıyor.
Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da gerçekleşen konferansın en önemli
oturumların birisi de Japon kökenli ABD merkezli Miyamoto Mühendislik Kuruluşu
Türkiye Ülke Başkanının Yüksek Yapılarda Sismik İzolasyon konulu sunumu idi. Konferansın
tüm sunumlarına ilişkin özet bilgiye söz konusu derginin internet sayfasından
erişilebiliyor.
Bilgilendirme için çok teşekkürler.
YanıtlaSil| söve | söve taçları | denizlik | kat silmesi | söve fiyatları | payanda | dekoratif sütun | söve modelleri | dış cephe |