Ethos, Pathos ve Logos ile Etkili İletişim

Ethos, Pathos ve Logos, Aristo’ya göre (*) hedef kitlemizi, işverenimizi, proje paydaşlarımızı, konuştuğumuz ve yazdığımız muhatabımızı, bildiğimiz ve doğruluğuna inandığımız bir şeye ikna etmek için kullandığımız 3 temel referans.

2004 yılında Istanbul Ataşehir’deki yeni ofisimize taşındığımızda, 3 toplantı odamıza bu isimleri vermiş ve her birinin üzerine birer küçük açıklama plaketi koymuştuk. Amacımız, içinde yer aldığımız sektörün amacını ve yaptığımız işi doğru anlatabilmekti.

“Etik” kelimesinin kökeninden gelen Ethos, ikna için danışmanın karakteri ve itibarını ifade ediyordu. İnsanların sizin tutarlılığınıza, dürüstlüğünüze ve yeterliliğinize duydukları inanç, onlara verdiğiniz güven idi. Ethos, Eski Yunancada “Karakter” anlamına geliyordu ve “Etik”kelimesi de aslında “Ethos”dan türemişti.

Pathos ya da Empati, yani hedef kitlenin ihtiyaçlarına duyarlık göstermek ve duygularına hitap ederek ikna yolunu seçmek demekti. Pathos’u hedef kitlemizde ya da proje paydaşlarımızda empati yardımıyla sempati yaratmak, kendi hissettiğimiz duyguları onlara da hissettirmek amacıyla kullanıyorduk. Pathos’un Eski Yunancadaki anlamı ise “karşısındakinin duygusunu hissetme” ve “deneyim” idi. Empati ve Patetik kelimeleri de Pathos’dan türemişti.

Logos ya da mantıksal hitap, İşverenimiz ve proje paydaşlarımızı akıl ve mantık yürüterek ikna etmek anlamına geliyordu. Logos kullanmak demek, gerçekleri, bilimsel verileri, tarihsel ve gerçeğe uygun anolojilerle vermek demek oluyordu. Logos, Eski Yunancada aslında “Kelime” anlamına geliyordu, ama gerçek tanımı bunun çok ötesine geçiyordu. Fransızca’dan dilimize geçen Lojik kelimesi de Logos’dan türemişti.

Danışmanlık mesleğinde, ayni bu sıralamaya dikkat etmemiz gerektiğini keşfetmiştik. Yani önce itibar ve karakterimiz, sonra insan ilişkilerimiz ve iletişimimiz ve en nihayet ifade ettiğimiz konuda kullandığımız akıl ve mantık. Olay bu kadar basitti.

Özetle, öncelikle işvereninizi ve paydaşlarınızı etkileyebilmek için itibara sahip olmalısınız. Üretken, dürüst ve açık olmalısınız. Çalışkan ve üretken değilseniz, çok söz veriyor ve sözlerinizi yerine getirmiyorsanız ciddiye alınmazsınız.

Eğer dürüst bir dokunuz varsa, empati gösterdiğinizde karşınızdaki bunu kendisini idare etmek için değil, gerçekten anlamak amacıyla yaptığınıza inanacaktır.

Aradan geçen 10 yıl içinde, ofisimizi ziyaret eden, toplantı odalarımızı kullanan tüm çalışma arkadaşlarımız, işverenlerimiz ve proje paydaşlarımızla bu kültürü paylaştık. Bu plaketlerde yazanları kimsenin gözüne sokmadık. Ama, kendini bu felsefeye yakın hissedenler yazılanı hemen fark ettiler. Onlar da görüşlerini bizimle paylaştılar. Bir proje yöneticisi olarak zamanımızın %90’ının iletişim ve insan ilişkisinde geçtiğini söylediğimizde önce hayretle karşıladılar, sonra hak verdiler. İşimizi yaparken kullandığımız araç, gereç ve tekniklere fazlaca takılıp insanca duygularımızı kaybetmediğimizi gördüler.

Daha sonra gördük ki, onlar da en az bizim kadar bu felsefeyi içselleştirdiler.

25. kuruluş yılımızda bu felsefeyi paylaşan ve görüşleriyle değer katan tüm dostlarımıza candan teşekkür ediyoruz.

(*) Eski Yunan filozofu

Şirketimizdeki 3 Toplantı Odasının kapılarında Aristo’nun bu felsefesini yansıtan şu açıklamalar yer alıyor:

ETHOS: Dürüstlük ve Güvenilirlik

Ethos, ruhsal zekayı temsil eder. Temel etik doğanız, kişisel inanırlılığınız, insanların sizin dürüstlük ve yeterliliğinize olan güveninin derecesi demektir. İnsanlar, verdikleri sözü ve onlardan beklenenleri, ilke temelli biçimde gerçekleştirirlerse Ethos’a sahiptirler. Bunlar, vicdanlı, sezgili, sorumluluk alan, ahlaklı, bilge, dürüst, alçak gönüllü, adil, etik, şefkatli, saygılı ve amaca yönelik kişilerdir.

PATHOS: Önce Anlamaya Çalış

Pathos, empatidir.. Duygusal zekayı temsil eder. Başkasının kendini nasıl hissettiğini, ihtiyaçlarını, olayları nasıl gördüğünü ve ne demek istediğini anlamanız ve onu anladığınızı ona hissettirmektir. Bunlar, tutkulu, iyimser, umut dolu, cesaretli, empati kuran, korkusuz, hassas, eğlenceli, etkili, motive edici, mizah yönü güçlü, insan odaklı kişilerdir.

LOGOS: Önce Anlamaya, Sonra Anlaşılmaya Çalış

Logos, temel olarak mantığı ve zihinsel zekayı simgeler. Kendi duruşunuz ve düşüncenizin gücü ve ikna etme özelliğidir. Bunlar, vizyon ve uzun vadeli perspektif sahibi, idealist, geleceği tahmin eden, hayal kuran, insanlara inanan, öncülük yapan, felsefi düşünen, başarıya odaklı, stratejik düşünen, kalıpların dışındaki kişilerdir.